Ferìgou
Lavandula angustifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Devèndo, Lavando, Lavando-fino, Douvèndo, Badasso.
Noms en français : Lavande à feuilles étroites, Lavande vraie.
Descripcioun :Quouro se parlo de lavando, au nostre, se parlo de ferìgou o de devèndo. Es uno planto que vèn bèn dins li relarg roucassous de mountagno majamen sus lis adré. Se recounèis à soun espigo noun ramificado e à si fueio estrecho.
Usanço :Li proumiéri lavando fuguèron culido tre lou siècle XIXen ("culi li lavando dins lou sóuvage"). A la fin dóu siècle tout acò èi bèn engibra. Lis ome o li femo e lis enfant, segound li relarg, van dins li baiassiero emé lou voulamo e la trousso (lou guenchoun) pèr n'en faire la recordo. A la debuto dóu siècle XXen, aparèisson li proumié champ e li destilarié. Lis annado 1930 fuguèron l'age d'or de la lavando. Aro se n'en cultivo enca 4000 eitaro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Labiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterranenco-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Lavandula angustifolia Mill., 1768
(= Lavandula vera DC., 1915 )
Mourihoun
Stellaria media
Caryophyllaceae
Àutri noum : Paparudo, Trisseto, Esteleto, Bourassou.
Noms en français : Mouron des oiseaux, Morgeline.
Descripcioun :Erbo basso coumuno à mita couchado que fai de pichòti flour blanco que sèmblon d'estello. Li petalo soun fendasclado sus quàsi touto la loungour, li fueio soun un pau pounchudo, óupousado, aquéli d'en bas emé un pecoui au contro de li d'en aut.
Usanço :Maugrat que caup un pau de sapounino lou mourihoun pòu rintra dins l'ensalado champanelo. Pamens vau mies lou culi quouro flouris pèr pas s'engana emé lou mouroun rouge (o blu), Anagalis arvensis, qu'èi bèn mai dangeirous (caup de ciclamino). Lou mourihoun èi vertuous contro li proublèmo de pèu e ajudo à lucha contro li mau d'os e mai encaro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 40(80) cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Stellaria
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Janvié à decèmbre
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Stellaria media (L.) Vill., 1789